Als u een rechtsbijstandverzekering heeft mag u bij een juridisch probleem natuurlijk een optimale rechtsbijstand van uw verzekeraar verwachten. Maar helaas pakt dit in de praktijk wel eens anders uit. Heeft u dan het recht om uw eigen advocaat te kiezen? Mr James Leliveld, advocaat, legt uit wat uw rechten zijn.
Laat ik maar meteen met de deur in huis vallen. Een rechtsbijstandverzekeraar is natuurlijk geen liefdadigheidsinstelling. Het is gewoon een verzekeringsmaatschappij. Een bedrijf met een winstmodel dus. En winst maken doe je onder meer door het besparen op kosten.
Een rechtsbijstandverzekeraar bespaart kosten door zoveel mogelijk gebruik te maken van haar interne juristen. En soms ook van advocatenkantoren waarmee de verzekeraar bulkafspraken heeft gemaakt. De zogenaamde “netwerkkantoren”. Deze advocatenkantoren verlenen dan rechtsbijstand tegen vaste en lage tarieven die door de verzekeraar worden betaald. Maar daar staat dan wel tegenover dat de verzekeraar elk jaar een groot aantal zaken naar zo’n kantoor doorverwijst.
In sommige gevallen kan dat nadelig zijn voor u als verzekerde. En daarom heeft u ook recht om een eigen advocaat te kiezen. Dit noemt men ook wel het recht van vrije advocaat keuze.
Keuzevrijheid eigen advocaat: rechtsbijstandpolis en wet
In de loop der jaren is er dan ook een enorme discussie ontstaan over de reikwijdte van de vrije advocaat keuze. Wat de vrije advocaat keuze precies inhoudt en welke rechten u hierbij als ondernemer of consument heeft vindt u niet alleen in de polisvoorwaarden. Maar dit recht is ook in de wet vastgelegd.
Uw recht om een eigen advocaat te kiezen voor rechtsbijstand is nu dus wettelijk geregeld. Aanvankelijk was deze vorm van rechtsbijstand vastgelegd in een Europese Richtlijn. Nu is deze richtlijn ook in de Nederlandse wetgeving verankerd en wel in artikel 4:67 Wft (Wet op het Financieel Toezicht). In deze artikelen komt het er in het kort op neer dat iemand die rechtsbijstand verzekerd is, het recht heeft om in administratieve- en gerechtelijke procedures zijn eigen advocaat te kiezen.
Nieuwe ontwikkelingen: uitspraak Europese Hof van Justitie (HvJ)
Maar de wereld staat niet stil en er zijn weer nieuwe ontwikkelingen gaande.
In de loop der jaren is door het Europese Hof van Justitie een verdere uitleg aan de Richtlijn gegeven. Aan de hand van verschillende uitspraken van het Hof is gebleken dat beperkende maatregelen tussen de verzekeraar en de verzekerde alleen kunnen worden afgesproken zolang deze betrekking hebben op de dekking van de advocaatkosten en niet op het vrije recht van de verzekerde zelf een eigen advocaat te kiezen.
In mei 2020 heeft het Hof een nieuwe uitspraak over dit onderwerp gedaan. Deze uitspraak betreft een zaak uit België. waarover het HvJ op 14 mei 2020 uitspraak heeft gedaan. In deze uitspraak heeft het Hof het vrije recht van de verzekerde om een eigen advocaat te kiezen nog ruimer uitgelegd. Was het eerst zo dat dit recht nog alleen maar gold in het geval van een procedure.
Nu heeft het Hof bepaald dat er ook sprake moet zijn van een recht op een eigen advocaat in elke fase die kan leiden tot een procedure. Ook een fase die daaraan voorafgaat zoals een bemiddeling of buitengerechtelijke onderhandelingen. Uw recht om een eigen advocaat te kiezen voor rechtsbijstand is daarmee aanzienlijk uitgebreid.
Wanneer kan men dan een eigen advocaat kiezen voor rechtsbijstand?
Door deze uitspraak van het Hof is heeft u dus het recht om een eigen advocaat te kiezen in de volgende gevallen:
- In het geval van een gerechtelijke of administratieve procedure. Denk bijvoorbeeld aan een procedure bij een Rechtbank of een Gerechtshof.
- Als er nog geen sprake is van een gerechtelijke of administratieve procedure, maar bemiddeling of buitengerechtelijke onderhandelingen vereist zijn.
- als er sprake is van een belangenconflict tussen de verzekerde en de verzekeraar.
Aanpassing wet en polisvoorwaarden
Helaas is de wet nog niet op deze uitspraak van het Hof aangepast. Dus ook de polisvoorwaarden van de verzekeraars niet. Dit kan nog wel eens leiden tot discussies met de verzekeraar. Maar laat u zich vooral niet ontmoedigen. De verzekeringen doet vaak veel moeite om de zaak maar niet aan een extern advocaat te hoeven uitbesteden. Dit bespaart de verzekeraar kosten, maar de vraag blijft of uw belang daar wel voldoende mee gediend is. Dus zorg dat u de beste rechtsbijstand krijgt. Daar betaalt u tenslotte voor, dus houd voet bij stuk. De aanhouder wint vaak.
En heeft u daarbij hulp of advies nodig. Dan mag u altijd contact met ons opnemen. En wilt u meer weten over de voordelen van een eigen advocaat, leest u dan ook de volgende blogs:
Rechtsbijstandverzekering maar niet tevreden? Uw recht op goede bijstand
Heeft u vragen over uw rechtsbijstandverzekering of wilt u een een eigen advocaat kiezen voor rechtsbijstand? En wilt u meer weten over uw mogelijkheden? Neem contact met mij op en maak gebruik van het gratis oriënterend gesprek. Vaak kan ik u al snel voorzien van een goede strategie. U kunt mij bereiken via onderstaande button, mobiel +31 6 26 53 23 20 of per mail leliveld@leliveldadvocaten.nl
